20 саҳифа. Капгир ва Чўмич саргузаштлари.
«Олий суд.
2-қисм: Капгир ўлим ёқасида»
- Вой жаа... Қанақасига? Нега ахир?
- Уйга борайлик, ўша ерда гаплашамиз.
Суд залидан чиқиб кетдик. Ортимиздан Давроннинг онаси югуриб келди. Бечора аёл. Эри ўлганидан шунчалик тушкунликдами ёки ўғли қамалганидан. Бечора она. Шу маҳал шайтон ичимга кирдими дейман, унинг қоматига, ташқи кўринишига эътибор бера бошлади. Бўйлари баландгина хушбичим эди. Бир неча кундан бери ухламаганидан қовоқлари осилиб қолган, кўзининг ёшини рўмолининг учига артаверганидан нам тортиб қолган... Бирорта тақинчоғи, ҳатто совуқдан қизарган бармоқларида никоҳ узугининг ўрни ҳам билинмас, менимча Собир алкаш аллақачон сотиб юборган бўлса керак. Палтосининг ёқасига қадалган бежирим тўноғич ҳам аёлга ўзгача жозиба бағишлар эди. Нималарни ўйлаяпсан Жамшид, уялмайсанми? Сен уни эрини ўлдирдинг, камига ўғли ҳам энди қамоқда...
- Рустамжон, мени Давронимга нима бўлади энди? - деб лим тўла ёш кўзларини пирпиратиб турарди.
- Ҳаммаси яхши бўлади, ҳозир кетишимиз керак. Ўғлингизни албатта қутқарамиз!
Шундай деб тез-тез юриб катта йўлга чиқиб олиб, такси тўхтатдик. Бир зумда уйимизга олиб келиб ташлади.
- Собир алкашни қандай ва нима сабабдан ўлдирганингизни бафуржа айтиб беринг қани, Чўмич.
- Қисқаси, ўша кунги воқеа, ўғлини бизникига ташлаб кетганидан кейин Собирни қандай қилиб тарбиялаб қўйсам экан, деган фикр миямда айлана бошлади. У ўлган кун квартирага эртароқ келдим, эшикни энди очаман десам, қўшнини эшиги очилиб Собирни хотини йиғлаб пастга тушиб кетди. Эри орқасидан сўкиниб қолди. Мени кўриб, бир нималар деб минғиллади. Кейин “Собир ака бир отамлашмаймизми, мен ану зормандага тушиб келардим” дедим, раҳматлининг кўзи чақнаб кетди. Шартта пастдаги магазингга тушиб битта “нол еттилик” билан “чекушка”дан олиб чиқдим. Бир соат уни уйида “майдаладик”. Ёмонам оғзи шалақ одам экан, фақат сўкиниб гапирди. Уни яхшилаб ичириб, кейин бир дўппослаб тавбасига таянтирмоқчи эдим. Фақат ўзи ичавериб мени пиёлам бўшлигини кўриб, нимадандир шубҳаланмасин деб, биргалашиб ичдим. Молдай ичаркан ўзиям. “Чекушка”ни ярмини ичдимми, йўқми бошим айлана бошлади. Ану Собир эса вашше ўчиб қолганди. Минғир-минғир қилиб бир нималар деди. Хотинимни уйдан ҳайдавораман, иярчанг боласини ҳам обкетсин, менга ўзимни ўғилчам қолса бўлди деганларини сал-пал тушундим. Жахлим чиқиб кетди. Ўрнимда туриб битта мушт туширдим. Эшакка таъсир ҳам қилмади. Қорнимга қайтариб урди, дамим ичимга тиқилиб қолди. Шу ерда озгина ёқалашдик. Кейин кўз-ўнгим қоронғилашиб кетди. Кўзимни очсам, қўлимда пичоқ, Собир эса жонсиз ётарди. Нима қилиб қўйганимдан қўрқиб шартта квартирамизга кирдим-да, кийимларимни алмаштириб яна кўчага чиқиб кетдим. Икки соатлардан кейин ҳеч нима бўлмагандек кириб келсам, бу ёқда бунақа гаплар.
- Иплос экансиз, Чўмич. Сизни деб бегуноҳ бола қамалиб кетди-я. Қандай қилиб энди бу виждон билан яшайсиз?
- Яшамайман. Шартта бориб ҳаммасини ўз бўйнимга оламан.
- Нега шу ишни аввалроқ қилмадингиз?
- Сиз Давронни қутқариб қоласиз деб ўйлаган эдим...
Шу маҳал эшик тақиллашига бало бормикан. Ким келди бемаврид. Гапимни тўхтатиб эшикни очдим. Биттаси сўроқсиз, салом-аликсиз, ҳе йўқ, бе йўқ тўғри уйга кириб кетди. Ўўвв қаерга дейишимга ҳам эътибор бермади.
- Бутун шаҳар хавф остида-ю, сен бўлсанг адвокатлик қилиб юрибсанми? - деди ҳалиги чақирилмаган меҳмон Капгирга қараб.
- Шаҳарга нима қилибди? Типпа тинчку.
- Қосимбой қайтиб келганини эшитмадингми ҳали? Қарияпсанми дейман, нима бало.
- Қосимбой?! Унга УЗБга киришга запрет қўйилмаганмиди?
-Декабрдан бери кўп нарсалар ўзгармоқда, Рустам. Хушёрроқ бўлсангчи, ҳеч бўлмаса “daryo.uz”ни ўқиб турсанг ўласанми?
- Нега олдимга келдинг? Қосимбой учун эмасдир, ҳар ҳолда?
- Айнан унинг масаласида келдим. Уни далиллар билан ушлашда бизга ёрдам беришинг керак.
- Мен сенга ҳеч нима мажбур эмасман.
- Яхши, унақада дўстинг Жамшид Чўмич қилган жинояти учун қамалади.
Капгирга онқайиб қарадим. Бу шашвар қаердан билди? Лекин Капгирнинг ранги ўзгармади.
- Сен буни қаердан билдинг? - деди нотаниш меҳмонга.
- Биз билмайдиган нарса йўқ. Ёрдам берасанми? Агар Қосимбойни қўлга туширишда ёрдам берсанг, дўстингни қилган жиноятининг видеоси туширилган дискни сенга бераман. Фақат оригинал нусхасигина бор менда.
- Яхши. Фақат охирги марта сенга ёрдам бераман.
- Келишдик.
Чақирилмаган меҳмон шаҳдам қадамлар билан уйдан чиқиб кетди. Кийимларига, оёқ кийимининг ялтирашига, қоматини тик тутиб юриши, кўйлагининг янги дазмоллангалиги ҳамда дона-дона қилиб гапиришига қараганда, харбий одам бўлса керак деб ўйладим.
- Ким эди, Капгир?
- Акам.
-Акам? Амакиваччайзми? Ёки холаваччайзми?
- Без вачча. Туғишган акам.
- Нега олдинроқ акангиз борлигини айтмагансиз менга?
- Бунақа акани боридан йўғи яхши. Қисқаси, акам Рашид айтган ишни битирамиз, кейин сизникини тугатамиз.
Қосимбой - олий тоифадаги жаррох. Тирик одамлар устида амалиёт ўтказгани учун бир неча бор устидан иш қўзғатилган, лекин сувдан доим қуруқ чиққан. Бундан беш йил олдин Капгир унинг ортидан тушган экан. Аммо Қосимбой Арабистонга қочиб кетган. Яқинда “Дўхтирларни ҳаммасини қайтаринглар” деган фармонга биноан у ҳам қайтиб келибди. Пули симидан. Шахсий поликлиникасига эга. Хабарларга кўра, янги - инсон хотирасини кучайтирувчи дори устида ишлаяпти экан. Капгирнинг айтишига қараганда, ундан ёвузроқ одамни кўрмаган экан. Қосимбой касаллардан барча муолажага ўз хоҳишим билан розилик бердим деган тилхатни ёздириб олиб, устида турли-туман изланишларини олиб борар экан. Шу пайтгача бирортаси соғайиб кетмаган эмуш.
- Уни қандай фош қиламиз, Капгир?
- Мен ҳам шуни ўйлаяпман. Биз шундай қилишимиз керак-ки, у бошқа ўз фаолиятини давом эттира олмасин. Сиздан бир илтимос, ўз блогизда “Қосимбой - замонамиз жаллоди” деган сарлавҳа остида мақола ёзинг, материалини мен бераман.
- Бундан нима наф?
- Қосимбой биз уни кузатаётганимизни билиши керак.
У берган маълумотлардан фойдаланиб, битта бомба мақола ёздим. 25 мингга яқин одам ўқиди ўзиям. Ҳали блогимга бунча кўп одам кирмаган эди. Мен ёзган мақолани бошқа “машхур” сайтлардан тортиб “hov.uz” гача кўчириб ёзишди. Санжар Саиднинг металлом мавзусидан кейинги ўринга чиқиб олди. Шу орада ишим юзасидан Тўйтепага бориб келишимга тўғри келди. Янги ферма очиляпти экан, ишхонамиз сертификатим бўлгани учун мени юборишди. Бордим. Энди у ердаги буқа-ю сигирларни кўрсангиз эди... Бир-биридан зотдор, чиройли. Ўн беш литргача сут берадиган новвослардан тортиб, бир ярим тоннагача гўшт қиладиган ғунажинларгача бор. Икки кун ўша ерда қолиб кетдим. Ҳаммаси яхши эканлигини текшириб ортга қайтдим. Подездга кираверишдаги скамейкада Марта опа бўзрайиб ўтирган экан.
- Ассалому алайкум, Марта опа.
Ҳеч қандай жавоб қайтармади. Нима бало, мушугига аза тутаяптими, хўмрайволибди. Уйга кирсам Капгир кўрпа-тўшак қилиб ётиб олибди. Ранги лимонга ўхшаб қизариб ётибди. Келганимни кўриб ўрнидан турмади ҳам. Салом дегандек бошини қимирлатиб қўйди холос. Кроватини ёнига бориб ўнг қўлим билан икки лунжини қисудим оғзи очилди, тишлари бутун. Томоғи сал қизарган.
- Қўўўў...
-Нима деяпсиз, Капгир? - дедим қўлимни олиб.
- Жинни бўлганмисиз, Чўмич? Мен сизга молманми тишларимни кўрасиз, айтсангиз ўзим очаман-ку шу оғизни?!
- Нима бўлди сизга дўстим, бу нима аҳвол? - деб ёнига чўкмоқчи бўлдим.
- Яқинлашманг Чўмич, мен оғир бетобман. Касалим юқумли бўлиши мумкин.
- Қанақа касаллик? Гриппми?
- Простатит, блят! Грипп бўлса шунақа ўраниб ётволармидим?!
“Нима бўлди унда?” деганимни биламан, эшик секингина уч марта тақиллади.
- Келди! Тезда беркининг, Чўмич!
- Ким келди? Учаскавойми? Қаерга беркинай?
- Доимги жойингизга-да, фақат телефонизни диктафонини ёқиб қўйиб, бизни сухбатимизни жим эшитинг. Нима бўлганда ҳам аралашманг, андерстанд?
- Ок.
Капгир ётган кроватнинг тагига кириб, телефонимни диктафонини ёқиб, оёқ қўлларим билан кроватга тиралиб турволдим. Учасковой доим келиб текшираверганидан бунақа позада туришга ўрганиб ҳам қолганман. Кўрпани кўтариб кроватнинг остига бир кўз югуртиради-да, бошқа жойларни аҳтаради.
-Тайёрмисиз, Чўмич?
- Бошлайверинг спектаклизни.
Эшик яна таққиллаган эди, Капгир секингина “Кираверинг”, деди.
Хонага бир нечта одам кирди. Менимча уч нафар, ҳамма жойни текшириб чиқишди. Қўлларида метрода мелисаларда бўладиган “титтиллагич” ҳам бор шекилли, ҳамма ерни титтиллатиб чиқишди. Шундан кейин хонага оғир қадамлар билан кимдир кириб келди.
-Бу нима ётиш изқувар, Капгир? -деди ўша кимдир ингичка, қуруғидан тортганда тутун томоғига тиқилиб қолиб “ока, яна битта тортииийй”, дейдиган овозда.
- Ниятингга етганингдан хурсандмисан Қосимбой?
Ўҳҳ блин Қосимбой экан-да келган. У бу ерда нима қиляпти?
- Мен нима қилдим сенга?
- Ахир захарланган лавашни сен жўнатмаганмидинг?
- Балки... Сени лавашга ўчлигингни ҳамма билади, Капгир. Нафсни тийиш керак, нафсни. Қани шу аҳволда ҳам дедукциянг ишлайдимикан, Капгир. Мен ҳақимда фикр билдирчи, агар тўғри топсанг жонингни оғримай ўлим топасан.
- Сен... сени ёшинг қирқ учда. Тиббиёт академиясини битиргансан, беш йил Арабистонда ишлаб келгансан. Пайпоғингни ранги қора, майканг эса оқ. Юрагинг тўрт камерали, иккита қон айланиш доирасига эга, олди ўнг тараф биқинингда жигаринг жойлашган, билайн номер ишлатасан...
- Дудуксияни аҳволини қаранглар. Буни манави тормоз соқчиларим ҳам билади-ку.
- Мени қутқар Қосимбой, сени изингдан тушмайман бошқа.
- Шундоқ ҳам энди қўлингдан ҳеч нима келмайди. Бу жангда мен ғолиб чиқдим. Вуахахаха!
- Илтимоосс... Ўлишни истамайман, -деб Капгир йиғлаб юборди. Них...я себе! Капгир йиғлавордими?! Капгир-а! Бўлиши мумкин эмас, жойимдан чиқиб ёрдам берсаммикан? Йўқ, ахир у ўрнимдан жилмаслигимни тайинлад-ку. – Мен сен ўлдирган нечанчи одамман, Қосимбой?
- Адашмасам, сен бир юз биринчисисан.
- Чиройли рақам экан. Нега бунчалик одамларни жонини олишга қизиқасан-а, Қосимбой?
- Адашасан, мен уларга енгиллик бераман. Қийналиб жони узилганидан кўра, шартта ўлиб қолгани яхши эмасми?! Бир неча йилдан бери устида ишлаётган дорим яқин кунларда тайёр бўлади. Уни серрозга, саратонга ва бошқа оғир касалликларга учраган беморлар учун тавсия қиламиз. Ўшани ичишса ўзлари сезмайгина жони узилади, лекин баъзи аъзолари ишлайверади. Мен эса ўша аъзосини катта пулга чет элга сотавераман. Бу ер сайёрасидаги аҳоли сонини назорат қилишимизда катта ёрдам беради.
- Аҳоли сонини назорат қилмоқчи бўлсанг, презирватив ишлаб чиқар, дори чиқаргунча, галварс! - деди Капгир инграб.
- Дақиқа сайин юрагинг уриши секинлашиб бормоқда, Капгир. Яна бироздан сўнг ўласан. Ҳа-ҳа, ўша маълум-у машхур Рустам Капгирни мен ўлдиряпман, мен. Сўнгги тилагинг бўлса гапириб қол, оғайни.
- “Зафар-16” носидан бир отим бўлса эди...
Қосимбой тансоқчиларига қаердан бўлса ҳам тез нос топиб келларинг, деб жўнатиб юборди.
-Нимани хис қиляпсан, Капгир? Ўлиш қанақа бўлар экан?
- Оғриқни ҳис қиляпман, оёқларимдаги оғриқни.
- Жонинг оёғиндан бошлаб сени тарк этмоқда.
- Йўқ, сен ўтирволдинг оёғимга, довдир. Қосимбой сен ютқаздинг. Мен жонимни ҳатарга қўйиб бўлса ҳам бу ўйинда ютиб чиқдим.
- Қанақасига?
- Чўмич, бу ёққа чиқинг.
Оёқ-қўлим оғриб ўзи зўрға турган эдим, гурс этиб полга тушдим. Шартта кроват тагидан чиққан эдим, Қосимбой жағи тушиб қолди.
- Бу менинг шеригим Чўмич, танисанг керак. Қани дўстим, диктафонга ёзвоганизни бизга бир қўйиб берингчи.
Телефонимга ёзиб олганларимни қўйдим: “- Ниятингга етганингдан хурсандмисан, Қосимбой? -Мен нима қилдим сенга? -Ахир захарланган лавашни сен жўнатмаганмидинг?”. Тугади.
- Нега охиригача қўймадиз, Чўмич?!
-Ўчиб қолди, ҳозир бошқатдан қўяман.
Яна шу аҳвол. Телефонимни текширдим. Чорт побери.
- Капгир, телефонимни хотираси тўлиб қолган экан.
-Ухх... - деворди Капгир. Қосимбой эса тинмай кулишга тушди.
- Ҳали ишонган дўстинг шумиди?! Вуахахаха...
Капгир менга жуда ёмон қаради. Бунақа нигоҳ билан фақат Мюллер Штирлисни фош этганида қараган эди.
Қосимбой кулишдан тўхтади. Дераза олдига бриб, уни очди, токчада турган “Медовая”дан пиёлага қуйди-да:
- Алвидо, Капгир, соғлигин учун “куҳҳ”, - деди-да, пиёлани кўтарди.
Шу пиёла кўтарилиб тушунча Капгир ўрнидан сакраб туриб, Қосимбойни ёнига югуриб бориб, уни деразадан улоқтириб юборди. Мана сенга. Бу ёғи қанчадан тушди энди...
- Капгир, аҳволингиз яхшими?
- Отдекман, фақат ёмон очқадим, икки кундан бери касал ролини ўйнайман деб ҳеч нима емадим.
- Қосимбой юборган лавашни емаганмидиз?
- Йўқ, уни Марта опанинг мушугига обчиқиб бергандим.
- Нега Қосимбойни ирғитвордиз? Ҳозир тан соқчилари келиб, ортидан ўзимизни отворишади-ку.
- Қўрқманг Чўмич, акамга телефон қилиб қўйганман, улардан олдин етиб келишига ишонаман.
- Ўзи акангиз нима иш қилади?
- Тайинли иши йўқ, кабинетида машнақа жиноятчиларни “бор-йўқ” қилиб ўтади. Учта харф билан аталадиган жойда ишлайди.
- К.Ў...
- Хавфсизлик хизматида-ээ.
Ҳаммаси Капгир айтгандек бўлди. Бироздан сўнг Рашид акаси Пўлат Аламдардаги “там тарф там тара там тара там там” мусиқаси остида етиб келди. Уни ортидан Қосимбойнинг тан соқчилари. Қосимбойнинг деразадан итариб юборилгани борасида ҳеч қандай гувоҳлар йўқ. Қисқаси, унинг ўлими сабаби варақасига: “Қорни оғриб қолиб, шошганидан ҳожатхона эшиги билан деразани адаштириб юборган” - деган ташхис қўйилди.
- Энди ваъда қилганингдек, Чўмичнинг дискини бер.
Рашид акаси дискни узатди. Квартирамиздан ҳамма чиқиб кетгач, дискни ноутбугимга тиқдик. Бошланди. Хозир қандай қилиб Собир алкашни пичоқлаганимни кўраман. Шуларни ўйлар эканман, ўзимнинг вужудим музлаб кетарди. Йўқ, бошқа нарсани кўрсатаяпти-ку! Макро супермаркети. Ие, анави менми? Ролтон олиб чўнтагимга солиб, индамай чиқиб кетддимми?! Бу нимаси?...
Капгир телефонини олиб Рашид акасига сим қоқди.
- Нима балони дискини бериб кетдинг менга?
- Нимани берибман? Дўстингнинг жиноятинида.
- Қани бу ерда қотиллик?
- Қанақа қотиллик?
Капгир телефонни ўчирди.
- Демак, у билмас экан. Сизни “Ролтон” ўғирлаганизни жиноят деб юрибди у галварс.
- Энди нима қиламиз? Давронни қамоқдан олиб чиқмасак бўлмайди.
- Унақада сизнинг қамалишингизга тўғри келади.
- Майли, розиман. Қилган жиноятим учун жавоб бераман, - деб ўрнимдан туриб эшик тўмон йўналдим.
- Қаерга?
- Прокурорга бориб ҳаммасини тан оламан, ундан олдин Давроннинг аясига бор гапни айтиб, уни тинчлантириб кетаман.
Капгирнинг асаби бузилиб жиннилиги тутиб қолди:
“Минг лаънат. Эш ал бегин, вон ал бегин, Ли кунлихен ажал, ан анойи ун ани, эсприт персекуте предистенте” деб бақириб, атрофдаги ҳамма нарсани ота бошлади. Иш столи устидаги қоғоз-хужжатларни сочиб ташлади. Токчада турган пиёлани деворга уриб синдирди. “Бас қилинг, Капгир!” деганимдан сўнг бироз ҳовури босилди. Бошини чангаллаб, сочилиб ётган нарсаларга бақрайиб ўтирди. Нима деб чиқиб кетишни ҳам билмай қолдим. Яхшиси индамай кетавераман, у ҳам қийналмасин бечора. Секин яна эшик томон юрдим...
- Тўхтанг, Чўмич!
- Яна нима? - деб жойимда истар-истамас қотдим.
Капгир шартта ўрнидан туриб, сочилиб ётган қоғозлар ичидан жиноят жойида суратга олинган расмлардан бирини қўлига олди. Кўзларини юмди, қўлларини юқорига қилиб нималарнидир хисоблай бошлади. “Эркюл Пуаро ҳаққи қасам ичаман, сиз қотил эмассиз!” - деб қолди бирдан.
- Нима? - дедим мен анграйиб.
- Қани ортимдан юрингчи, тез!
Капгир пала-партиш кийиниб, марҳум Собир аканинг эшигини таққиллатди. Аёли очди. Ичкарига таклиф қилди, кирдик.
- Бу сизнинг ишингиз! - деди дабдурустдан Капгир.
- Нима? - ҳеч нарсага тушунмаган аёл бир менга, бир Капгирга қаради.
- Эрингизни сиз ўлдиргансиз, мен ҳаммасини биламан.
Аёл қилт этмади. Юзида бирор ўзгариш ҳам сезилмади.
- Нега сизни деб фарзандингиз жабр кўриши керак? Қанақа онасиз ахир?
Аёл йиғлаб юборди.
- Мен билмагандим, умуман бунақа бўлишини ўйламагандим... Давронжоним...
Аёл пиқ-пиқ йиғларди.
- Мен ҳамма айб дўстингизнинг бўйнига тушади, деб ўйлаган эдим...
Бошқа чидай олмасдим, ишонинг бошқа чидай олмасдим...
- Сизни деб ярим бошли Чўмичимдан айрилиб қолишимга сал қолди. Агар ўғлингизнинг келажаги барбод бўлишини истамасангиз, бориб ҳаммасини тан олинг.
- Ўзим ҳам шундай қилмоқчи эдим.
- Тезроқ боринг, яна кечикманг.
Шундай деб биз ўз квартирамизга чиқиб кетдик.
- Эрини аёли ўлдирганми, Капгир? Қанақасига? Қаердан билдингиз?
- Расмдан. Анави расмни олиб беринг. Капгир боя тикилиб қолган расмни унга узатдим.
- Мана қаранг, пичоқ марҳумнинг ўнг бўйин томонига урилган. Раковинанинг тагидаги темир чўмични кўряпсизми? Анави бурчакдаги. Эксперт хулосасида Собирга аввал пичоқ урилган, кейин у боши билан қаттиқ нарсага урилгани ҳақида ёзилган эди. Лекин аслида биринчи пичоқ эмас, ўша темир чўмич билан урилган. Расмдан йиқилган одам бошқа бирор буюмга боши билан йиқилиши мумкин эмаслигини кўришиз мумкин. Деярли бўм-бўш ошхона бўлса. Чўмич раковинанинг тагида бўлгани учун ҳеч ким унга эътибор бермаган. Энди мана бунга қаранг. Тўноғич. Аёлнинг тўноғичи, суддан чиқаётганимизда унинг палтосида кўрган эдим. Қанақасига ҳали текширув тўлиқ тугамасидан, “дело” ёпилмасидан ашёвий даллилардан бири бўлган тўноғич эгасига қайтариб берилган? Бундан келиб чиқадики, аёл мелисаларни кўзини шамғалат қилиб, жиноят жойидан билинтирмай олиб қўйган. Яна пичоққа қайтамиз. Сиз кимгадир пичоқ урмоқчи бўлсангиз, қандай урган бўлардингиз?
- Шундай, пичоқ билан юрагига ёки бўйнига, - дедим қўлим билан чап бўйнига ишора қилиб.
- Кўрдингиз! Чап тарафга. Марҳумнинг эса ўнг бўйнига пичоқ урилган, ундан қотил чапақай деган хулоса келиб чиқади. Аёл эса чапақай.
- Қаердан билдингиз?
- Шундай кўриниб турибди-ку. Уйидаги идиш товоқлар, газ устидаги това, пиёла билан чойнакнинг ўрни, чап қўлини ўнг қўлининг устига қўйиб ўтириши... барча-барчаси чапақайлик аломати. Сиз одам ўлдира олмайсиз, Чўмич! Мен сизни биламан. Аммо алам ютган аёлдан буни кутса бўлади.
- Демак, мен Собир алкаш билан ичиб, жанжаллашиб, ўзимизни билмай ётганимда аёл уйига қайтиб келган. Эрини ўлдириб, пичоқни менинг қўлимга қўйиб кетган бўлиб чиқаяптими?
- Деярли шундай. У айбни сизга ағдармоқчи бўлган. Лекин сиз ҳам ундан баттар чиқиб, пичоқни яна жойига суқуб қўйиб, жуфтакни ростлагансиз. Шу орада Даврон уйга келиб нима бўлганини тушунмай довдираб қолган. Пичоқни суғуриб олган...
-Лаънати аёл, - дедим мен.
-Ланати эр, - деди Капгир...
Фозилбек Юсупов
«Олий суд.
2-қисм: Капгир ўлим ёқасида»
- Вой жаа... Қанақасига? Нега ахир?
- Уйга борайлик, ўша ерда гаплашамиз.
Суд залидан чиқиб кетдик. Ортимиздан Давроннинг онаси югуриб келди. Бечора аёл. Эри ўлганидан шунчалик тушкунликдами ёки ўғли қамалганидан. Бечора она. Шу маҳал шайтон ичимга кирдими дейман, унинг қоматига, ташқи кўринишига эътибор бера бошлади. Бўйлари баландгина хушбичим эди. Бир неча кундан бери ухламаганидан қовоқлари осилиб қолган, кўзининг ёшини рўмолининг учига артаверганидан нам тортиб қолган... Бирорта тақинчоғи, ҳатто совуқдан қизарган бармоқларида никоҳ узугининг ўрни ҳам билинмас, менимча Собир алкаш аллақачон сотиб юборган бўлса керак. Палтосининг ёқасига қадалган бежирим тўноғич ҳам аёлга ўзгача жозиба бағишлар эди. Нималарни ўйлаяпсан Жамшид, уялмайсанми? Сен уни эрини ўлдирдинг, камига ўғли ҳам энди қамоқда...
- Рустамжон, мени Давронимга нима бўлади энди? - деб лим тўла ёш кўзларини пирпиратиб турарди.
- Ҳаммаси яхши бўлади, ҳозир кетишимиз керак. Ўғлингизни албатта қутқарамиз!
Шундай деб тез-тез юриб катта йўлга чиқиб олиб, такси тўхтатдик. Бир зумда уйимизга олиб келиб ташлади.
- Собир алкашни қандай ва нима сабабдан ўлдирганингизни бафуржа айтиб беринг қани, Чўмич.
- Қисқаси, ўша кунги воқеа, ўғлини бизникига ташлаб кетганидан кейин Собирни қандай қилиб тарбиялаб қўйсам экан, деган фикр миямда айлана бошлади. У ўлган кун квартирага эртароқ келдим, эшикни энди очаман десам, қўшнини эшиги очилиб Собирни хотини йиғлаб пастга тушиб кетди. Эри орқасидан сўкиниб қолди. Мени кўриб, бир нималар деб минғиллади. Кейин “Собир ака бир отамлашмаймизми, мен ану зормандага тушиб келардим” дедим, раҳматлининг кўзи чақнаб кетди. Шартта пастдаги магазингга тушиб битта “нол еттилик” билан “чекушка”дан олиб чиқдим. Бир соат уни уйида “майдаладик”. Ёмонам оғзи шалақ одам экан, фақат сўкиниб гапирди. Уни яхшилаб ичириб, кейин бир дўппослаб тавбасига таянтирмоқчи эдим. Фақат ўзи ичавериб мени пиёлам бўшлигини кўриб, нимадандир шубҳаланмасин деб, биргалашиб ичдим. Молдай ичаркан ўзиям. “Чекушка”ни ярмини ичдимми, йўқми бошим айлана бошлади. Ану Собир эса вашше ўчиб қолганди. Минғир-минғир қилиб бир нималар деди. Хотинимни уйдан ҳайдавораман, иярчанг боласини ҳам обкетсин, менга ўзимни ўғилчам қолса бўлди деганларини сал-пал тушундим. Жахлим чиқиб кетди. Ўрнимда туриб битта мушт туширдим. Эшакка таъсир ҳам қилмади. Қорнимга қайтариб урди, дамим ичимга тиқилиб қолди. Шу ерда озгина ёқалашдик. Кейин кўз-ўнгим қоронғилашиб кетди. Кўзимни очсам, қўлимда пичоқ, Собир эса жонсиз ётарди. Нима қилиб қўйганимдан қўрқиб шартта квартирамизга кирдим-да, кийимларимни алмаштириб яна кўчага чиқиб кетдим. Икки соатлардан кейин ҳеч нима бўлмагандек кириб келсам, бу ёқда бунақа гаплар.
- Иплос экансиз, Чўмич. Сизни деб бегуноҳ бола қамалиб кетди-я. Қандай қилиб энди бу виждон билан яшайсиз?
- Яшамайман. Шартта бориб ҳаммасини ўз бўйнимга оламан.
- Нега шу ишни аввалроқ қилмадингиз?
- Сиз Давронни қутқариб қоласиз деб ўйлаган эдим...
Шу маҳал эшик тақиллашига бало бормикан. Ким келди бемаврид. Гапимни тўхтатиб эшикни очдим. Биттаси сўроқсиз, салом-аликсиз, ҳе йўқ, бе йўқ тўғри уйга кириб кетди. Ўўвв қаерга дейишимга ҳам эътибор бермади.
- Бутун шаҳар хавф остида-ю, сен бўлсанг адвокатлик қилиб юрибсанми? - деди ҳалиги чақирилмаган меҳмон Капгирга қараб.
- Шаҳарга нима қилибди? Типпа тинчку.
- Қосимбой қайтиб келганини эшитмадингми ҳали? Қарияпсанми дейман, нима бало.
- Қосимбой?! Унга УЗБга киришга запрет қўйилмаганмиди?
-Декабрдан бери кўп нарсалар ўзгармоқда, Рустам. Хушёрроқ бўлсангчи, ҳеч бўлмаса “daryo.uz”ни ўқиб турсанг ўласанми?
- Нега олдимга келдинг? Қосимбой учун эмасдир, ҳар ҳолда?
- Айнан унинг масаласида келдим. Уни далиллар билан ушлашда бизга ёрдам беришинг керак.
- Мен сенга ҳеч нима мажбур эмасман.
- Яхши, унақада дўстинг Жамшид Чўмич қилган жинояти учун қамалади.
Капгирга онқайиб қарадим. Бу шашвар қаердан билди? Лекин Капгирнинг ранги ўзгармади.
- Сен буни қаердан билдинг? - деди нотаниш меҳмонга.
- Биз билмайдиган нарса йўқ. Ёрдам берасанми? Агар Қосимбойни қўлга туширишда ёрдам берсанг, дўстингни қилган жиноятининг видеоси туширилган дискни сенга бераман. Фақат оригинал нусхасигина бор менда.
- Яхши. Фақат охирги марта сенга ёрдам бераман.
- Келишдик.
Чақирилмаган меҳмон шаҳдам қадамлар билан уйдан чиқиб кетди. Кийимларига, оёқ кийимининг ялтирашига, қоматини тик тутиб юриши, кўйлагининг янги дазмоллангалиги ҳамда дона-дона қилиб гапиришига қараганда, харбий одам бўлса керак деб ўйладим.
- Ким эди, Капгир?
- Акам.
-Акам? Амакиваччайзми? Ёки холаваччайзми?
- Без вачча. Туғишган акам.
- Нега олдинроқ акангиз борлигини айтмагансиз менга?
- Бунақа акани боридан йўғи яхши. Қисқаси, акам Рашид айтган ишни битирамиз, кейин сизникини тугатамиз.
Қосимбой - олий тоифадаги жаррох. Тирик одамлар устида амалиёт ўтказгани учун бир неча бор устидан иш қўзғатилган, лекин сувдан доим қуруқ чиққан. Бундан беш йил олдин Капгир унинг ортидан тушган экан. Аммо Қосимбой Арабистонга қочиб кетган. Яқинда “Дўхтирларни ҳаммасини қайтаринглар” деган фармонга биноан у ҳам қайтиб келибди. Пули симидан. Шахсий поликлиникасига эга. Хабарларга кўра, янги - инсон хотирасини кучайтирувчи дори устида ишлаяпти экан. Капгирнинг айтишига қараганда, ундан ёвузроқ одамни кўрмаган экан. Қосимбой касаллардан барча муолажага ўз хоҳишим билан розилик бердим деган тилхатни ёздириб олиб, устида турли-туман изланишларини олиб борар экан. Шу пайтгача бирортаси соғайиб кетмаган эмуш.
- Уни қандай фош қиламиз, Капгир?
- Мен ҳам шуни ўйлаяпман. Биз шундай қилишимиз керак-ки, у бошқа ўз фаолиятини давом эттира олмасин. Сиздан бир илтимос, ўз блогизда “Қосимбой - замонамиз жаллоди” деган сарлавҳа остида мақола ёзинг, материалини мен бераман.
- Бундан нима наф?
- Қосимбой биз уни кузатаётганимизни билиши керак.
У берган маълумотлардан фойдаланиб, битта бомба мақола ёздим. 25 мингга яқин одам ўқиди ўзиям. Ҳали блогимга бунча кўп одам кирмаган эди. Мен ёзган мақолани бошқа “машхур” сайтлардан тортиб “hov.uz” гача кўчириб ёзишди. Санжар Саиднинг металлом мавзусидан кейинги ўринга чиқиб олди. Шу орада ишим юзасидан Тўйтепага бориб келишимга тўғри келди. Янги ферма очиляпти экан, ишхонамиз сертификатим бўлгани учун мени юборишди. Бордим. Энди у ердаги буқа-ю сигирларни кўрсангиз эди... Бир-биридан зотдор, чиройли. Ўн беш литргача сут берадиган новвослардан тортиб, бир ярим тоннагача гўшт қиладиган ғунажинларгача бор. Икки кун ўша ерда қолиб кетдим. Ҳаммаси яхши эканлигини текшириб ортга қайтдим. Подездга кираверишдаги скамейкада Марта опа бўзрайиб ўтирган экан.
- Ассалому алайкум, Марта опа.
Ҳеч қандай жавоб қайтармади. Нима бало, мушугига аза тутаяптими, хўмрайволибди. Уйга кирсам Капгир кўрпа-тўшак қилиб ётиб олибди. Ранги лимонга ўхшаб қизариб ётибди. Келганимни кўриб ўрнидан турмади ҳам. Салом дегандек бошини қимирлатиб қўйди холос. Кроватини ёнига бориб ўнг қўлим билан икки лунжини қисудим оғзи очилди, тишлари бутун. Томоғи сал қизарган.
- Қўўўў...
-Нима деяпсиз, Капгир? - дедим қўлимни олиб.
- Жинни бўлганмисиз, Чўмич? Мен сизга молманми тишларимни кўрасиз, айтсангиз ўзим очаман-ку шу оғизни?!
- Нима бўлди сизга дўстим, бу нима аҳвол? - деб ёнига чўкмоқчи бўлдим.
- Яқинлашманг Чўмич, мен оғир бетобман. Касалим юқумли бўлиши мумкин.
- Қанақа касаллик? Гриппми?
- Простатит, блят! Грипп бўлса шунақа ўраниб ётволармидим?!
“Нима бўлди унда?” деганимни биламан, эшик секингина уч марта тақиллади.
- Келди! Тезда беркининг, Чўмич!
- Ким келди? Учаскавойми? Қаерга беркинай?
- Доимги жойингизга-да, фақат телефонизни диктафонини ёқиб қўйиб, бизни сухбатимизни жим эшитинг. Нима бўлганда ҳам аралашманг, андерстанд?
- Ок.
Капгир ётган кроватнинг тагига кириб, телефонимни диктафонини ёқиб, оёқ қўлларим билан кроватга тиралиб турволдим. Учасковой доим келиб текшираверганидан бунақа позада туришга ўрганиб ҳам қолганман. Кўрпани кўтариб кроватнинг остига бир кўз югуртиради-да, бошқа жойларни аҳтаради.
-Тайёрмисиз, Чўмич?
- Бошлайверинг спектаклизни.
Эшик яна таққиллаган эди, Капгир секингина “Кираверинг”, деди.
Хонага бир нечта одам кирди. Менимча уч нафар, ҳамма жойни текшириб чиқишди. Қўлларида метрода мелисаларда бўладиган “титтиллагич” ҳам бор шекилли, ҳамма ерни титтиллатиб чиқишди. Шундан кейин хонага оғир қадамлар билан кимдир кириб келди.
-Бу нима ётиш изқувар, Капгир? -деди ўша кимдир ингичка, қуруғидан тортганда тутун томоғига тиқилиб қолиб “ока, яна битта тортииийй”, дейдиган овозда.
- Ниятингга етганингдан хурсандмисан Қосимбой?
Ўҳҳ блин Қосимбой экан-да келган. У бу ерда нима қиляпти?
- Мен нима қилдим сенга?
- Ахир захарланган лавашни сен жўнатмаганмидинг?
- Балки... Сени лавашга ўчлигингни ҳамма билади, Капгир. Нафсни тийиш керак, нафсни. Қани шу аҳволда ҳам дедукциянг ишлайдимикан, Капгир. Мен ҳақимда фикр билдирчи, агар тўғри топсанг жонингни оғримай ўлим топасан.
- Сен... сени ёшинг қирқ учда. Тиббиёт академиясини битиргансан, беш йил Арабистонда ишлаб келгансан. Пайпоғингни ранги қора, майканг эса оқ. Юрагинг тўрт камерали, иккита қон айланиш доирасига эга, олди ўнг тараф биқинингда жигаринг жойлашган, билайн номер ишлатасан...
- Дудуксияни аҳволини қаранглар. Буни манави тормоз соқчиларим ҳам билади-ку.
- Мени қутқар Қосимбой, сени изингдан тушмайман бошқа.
- Шундоқ ҳам энди қўлингдан ҳеч нима келмайди. Бу жангда мен ғолиб чиқдим. Вуахахаха!
- Илтимоосс... Ўлишни истамайман, -деб Капгир йиғлаб юборди. Них...я себе! Капгир йиғлавордими?! Капгир-а! Бўлиши мумкин эмас, жойимдан чиқиб ёрдам берсаммикан? Йўқ, ахир у ўрнимдан жилмаслигимни тайинлад-ку. – Мен сен ўлдирган нечанчи одамман, Қосимбой?
- Адашмасам, сен бир юз биринчисисан.
- Чиройли рақам экан. Нега бунчалик одамларни жонини олишга қизиқасан-а, Қосимбой?
- Адашасан, мен уларга енгиллик бераман. Қийналиб жони узилганидан кўра, шартта ўлиб қолгани яхши эмасми?! Бир неча йилдан бери устида ишлаётган дорим яқин кунларда тайёр бўлади. Уни серрозга, саратонга ва бошқа оғир касалликларга учраган беморлар учун тавсия қиламиз. Ўшани ичишса ўзлари сезмайгина жони узилади, лекин баъзи аъзолари ишлайверади. Мен эса ўша аъзосини катта пулга чет элга сотавераман. Бу ер сайёрасидаги аҳоли сонини назорат қилишимизда катта ёрдам беради.
- Аҳоли сонини назорат қилмоқчи бўлсанг, презирватив ишлаб чиқар, дори чиқаргунча, галварс! - деди Капгир инграб.
- Дақиқа сайин юрагинг уриши секинлашиб бормоқда, Капгир. Яна бироздан сўнг ўласан. Ҳа-ҳа, ўша маълум-у машхур Рустам Капгирни мен ўлдиряпман, мен. Сўнгги тилагинг бўлса гапириб қол, оғайни.
- “Зафар-16” носидан бир отим бўлса эди...
Қосимбой тансоқчиларига қаердан бўлса ҳам тез нос топиб келларинг, деб жўнатиб юборди.
-Нимани хис қиляпсан, Капгир? Ўлиш қанақа бўлар экан?
- Оғриқни ҳис қиляпман, оёқларимдаги оғриқни.
- Жонинг оёғиндан бошлаб сени тарк этмоқда.
- Йўқ, сен ўтирволдинг оёғимга, довдир. Қосимбой сен ютқаздинг. Мен жонимни ҳатарга қўйиб бўлса ҳам бу ўйинда ютиб чиқдим.
- Қанақасига?
- Чўмич, бу ёққа чиқинг.
Оёқ-қўлим оғриб ўзи зўрға турган эдим, гурс этиб полга тушдим. Шартта кроват тагидан чиққан эдим, Қосимбой жағи тушиб қолди.
- Бу менинг шеригим Чўмич, танисанг керак. Қани дўстим, диктафонга ёзвоганизни бизга бир қўйиб берингчи.
Телефонимга ёзиб олганларимни қўйдим: “- Ниятингга етганингдан хурсандмисан, Қосимбой? -Мен нима қилдим сенга? -Ахир захарланган лавашни сен жўнатмаганмидинг?”. Тугади.
- Нега охиригача қўймадиз, Чўмич?!
-Ўчиб қолди, ҳозир бошқатдан қўяман.
Яна шу аҳвол. Телефонимни текширдим. Чорт побери.
- Капгир, телефонимни хотираси тўлиб қолган экан.
-Ухх... - деворди Капгир. Қосимбой эса тинмай кулишга тушди.
- Ҳали ишонган дўстинг шумиди?! Вуахахаха...
Капгир менга жуда ёмон қаради. Бунақа нигоҳ билан фақат Мюллер Штирлисни фош этганида қараган эди.
Қосимбой кулишдан тўхтади. Дераза олдига бриб, уни очди, токчада турган “Медовая”дан пиёлага қуйди-да:
- Алвидо, Капгир, соғлигин учун “куҳҳ”, - деди-да, пиёлани кўтарди.
Шу пиёла кўтарилиб тушунча Капгир ўрнидан сакраб туриб, Қосимбойни ёнига югуриб бориб, уни деразадан улоқтириб юборди. Мана сенга. Бу ёғи қанчадан тушди энди...
- Капгир, аҳволингиз яхшими?
- Отдекман, фақат ёмон очқадим, икки кундан бери касал ролини ўйнайман деб ҳеч нима емадим.
- Қосимбой юборган лавашни емаганмидиз?
- Йўқ, уни Марта опанинг мушугига обчиқиб бергандим.
- Нега Қосимбойни ирғитвордиз? Ҳозир тан соқчилари келиб, ортидан ўзимизни отворишади-ку.
- Қўрқманг Чўмич, акамга телефон қилиб қўйганман, улардан олдин етиб келишига ишонаман.
- Ўзи акангиз нима иш қилади?
- Тайинли иши йўқ, кабинетида машнақа жиноятчиларни “бор-йўқ” қилиб ўтади. Учта харф билан аталадиган жойда ишлайди.
- К.Ў...
- Хавфсизлик хизматида-ээ.
Ҳаммаси Капгир айтгандек бўлди. Бироздан сўнг Рашид акаси Пўлат Аламдардаги “там тарф там тара там тара там там” мусиқаси остида етиб келди. Уни ортидан Қосимбойнинг тан соқчилари. Қосимбойнинг деразадан итариб юборилгани борасида ҳеч қандай гувоҳлар йўқ. Қисқаси, унинг ўлими сабаби варақасига: “Қорни оғриб қолиб, шошганидан ҳожатхона эшиги билан деразани адаштириб юборган” - деган ташхис қўйилди.
- Энди ваъда қилганингдек, Чўмичнинг дискини бер.
Рашид акаси дискни узатди. Квартирамиздан ҳамма чиқиб кетгач, дискни ноутбугимга тиқдик. Бошланди. Хозир қандай қилиб Собир алкашни пичоқлаганимни кўраман. Шуларни ўйлар эканман, ўзимнинг вужудим музлаб кетарди. Йўқ, бошқа нарсани кўрсатаяпти-ку! Макро супермаркети. Ие, анави менми? Ролтон олиб чўнтагимга солиб, индамай чиқиб кетддимми?! Бу нимаси?...
Капгир телефонини олиб Рашид акасига сим қоқди.
- Нима балони дискини бериб кетдинг менга?
- Нимани берибман? Дўстингнинг жиноятинида.
- Қани бу ерда қотиллик?
- Қанақа қотиллик?
Капгир телефонни ўчирди.
- Демак, у билмас экан. Сизни “Ролтон” ўғирлаганизни жиноят деб юрибди у галварс.
- Энди нима қиламиз? Давронни қамоқдан олиб чиқмасак бўлмайди.
- Унақада сизнинг қамалишингизга тўғри келади.
- Майли, розиман. Қилган жиноятим учун жавоб бераман, - деб ўрнимдан туриб эшик тўмон йўналдим.
- Қаерга?
- Прокурорга бориб ҳаммасини тан оламан, ундан олдин Давроннинг аясига бор гапни айтиб, уни тинчлантириб кетаман.
Капгирнинг асаби бузилиб жиннилиги тутиб қолди:
“Минг лаънат. Эш ал бегин, вон ал бегин, Ли кунлихен ажал, ан анойи ун ани, эсприт персекуте предистенте” деб бақириб, атрофдаги ҳамма нарсани ота бошлади. Иш столи устидаги қоғоз-хужжатларни сочиб ташлади. Токчада турган пиёлани деворга уриб синдирди. “Бас қилинг, Капгир!” деганимдан сўнг бироз ҳовури босилди. Бошини чангаллаб, сочилиб ётган нарсаларга бақрайиб ўтирди. Нима деб чиқиб кетишни ҳам билмай қолдим. Яхшиси индамай кетавераман, у ҳам қийналмасин бечора. Секин яна эшик томон юрдим...
- Тўхтанг, Чўмич!
- Яна нима? - деб жойимда истар-истамас қотдим.
Капгир шартта ўрнидан туриб, сочилиб ётган қоғозлар ичидан жиноят жойида суратга олинган расмлардан бирини қўлига олди. Кўзларини юмди, қўлларини юқорига қилиб нималарнидир хисоблай бошлади. “Эркюл Пуаро ҳаққи қасам ичаман, сиз қотил эмассиз!” - деб қолди бирдан.
- Нима? - дедим мен анграйиб.
- Қани ортимдан юрингчи, тез!
Капгир пала-партиш кийиниб, марҳум Собир аканинг эшигини таққиллатди. Аёли очди. Ичкарига таклиф қилди, кирдик.
- Бу сизнинг ишингиз! - деди дабдурустдан Капгир.
- Нима? - ҳеч нарсага тушунмаган аёл бир менга, бир Капгирга қаради.
- Эрингизни сиз ўлдиргансиз, мен ҳаммасини биламан.
Аёл қилт этмади. Юзида бирор ўзгариш ҳам сезилмади.
- Нега сизни деб фарзандингиз жабр кўриши керак? Қанақа онасиз ахир?
Аёл йиғлаб юборди.
- Мен билмагандим, умуман бунақа бўлишини ўйламагандим... Давронжоним...
Аёл пиқ-пиқ йиғларди.
- Мен ҳамма айб дўстингизнинг бўйнига тушади, деб ўйлаган эдим...
Бошқа чидай олмасдим, ишонинг бошқа чидай олмасдим...
- Сизни деб ярим бошли Чўмичимдан айрилиб қолишимга сал қолди. Агар ўғлингизнинг келажаги барбод бўлишини истамасангиз, бориб ҳаммасини тан олинг.
- Ўзим ҳам шундай қилмоқчи эдим.
- Тезроқ боринг, яна кечикманг.
Шундай деб биз ўз квартирамизга чиқиб кетдик.
- Эрини аёли ўлдирганми, Капгир? Қанақасига? Қаердан билдингиз?
- Расмдан. Анави расмни олиб беринг. Капгир боя тикилиб қолган расмни унга узатдим.
- Мана қаранг, пичоқ марҳумнинг ўнг бўйин томонига урилган. Раковинанинг тагидаги темир чўмични кўряпсизми? Анави бурчакдаги. Эксперт хулосасида Собирга аввал пичоқ урилган, кейин у боши билан қаттиқ нарсага урилгани ҳақида ёзилган эди. Лекин аслида биринчи пичоқ эмас, ўша темир чўмич билан урилган. Расмдан йиқилган одам бошқа бирор буюмга боши билан йиқилиши мумкин эмаслигини кўришиз мумкин. Деярли бўм-бўш ошхона бўлса. Чўмич раковинанинг тагида бўлгани учун ҳеч ким унга эътибор бермаган. Энди мана бунга қаранг. Тўноғич. Аёлнинг тўноғичи, суддан чиқаётганимизда унинг палтосида кўрган эдим. Қанақасига ҳали текширув тўлиқ тугамасидан, “дело” ёпилмасидан ашёвий даллилардан бири бўлган тўноғич эгасига қайтариб берилган? Бундан келиб чиқадики, аёл мелисаларни кўзини шамғалат қилиб, жиноят жойидан билинтирмай олиб қўйган. Яна пичоққа қайтамиз. Сиз кимгадир пичоқ урмоқчи бўлсангиз, қандай урган бўлардингиз?
- Шундай, пичоқ билан юрагига ёки бўйнига, - дедим қўлим билан чап бўйнига ишора қилиб.
- Кўрдингиз! Чап тарафга. Марҳумнинг эса ўнг бўйнига пичоқ урилган, ундан қотил чапақай деган хулоса келиб чиқади. Аёл эса чапақай.
- Қаердан билдингиз?
- Шундай кўриниб турибди-ку. Уйидаги идиш товоқлар, газ устидаги това, пиёла билан чойнакнинг ўрни, чап қўлини ўнг қўлининг устига қўйиб ўтириши... барча-барчаси чапақайлик аломати. Сиз одам ўлдира олмайсиз, Чўмич! Мен сизни биламан. Аммо алам ютган аёлдан буни кутса бўлади.
- Демак, мен Собир алкаш билан ичиб, жанжаллашиб, ўзимизни билмай ётганимда аёл уйига қайтиб келган. Эрини ўлдириб, пичоқни менинг қўлимга қўйиб кетган бўлиб чиқаяптими?
- Деярли шундай. У айбни сизга ағдармоқчи бўлган. Лекин сиз ҳам ундан баттар чиқиб, пичоқни яна жойига суқуб қўйиб, жуфтакни ростлагансиз. Шу орада Даврон уйга келиб нима бўлганини тушунмай довдираб қолган. Пичоқни суғуриб олган...
-Лаънати аёл, - дедим мен.
-Ланати эр, - деди Капгир...
Фозилбек Юсупов
Комментариев нет:
Отправить комментарий