15 саҳифа. Мақсад...
«ЎҚИТУВЧИ»
30 йил олдин, ёш боладан келажакда ким бўлмоқчи экани сўралганда, бола ҳеч иккиланмай ё доктор, ё ўқитувчи ё муҳандис бўлмоқчи эканини айтарди. Ҳозирда эса жуда кўпчилик ё прокурор, ё банкир ё машҳур қўшиқчи-машшоқ, ёки актёр бўлишни ҳоҳлайди. Ҳаммаси кескин ўзгариб кетди.
Аммо, Японияда ЎҚИТУВЧИЛИК касби ҳали ҳамон энг обрўли касб ҳисобланади. Энг асосийси - бу касб маоши баланд ва авторитет касблардан бири у ерда. Японияда ўқитувчи ойига ўртача 2.5 - 4 минг доллар миқёсида маош олади. Бу маош камайтирилган маош. Олдинлари бундан ҳам баланд эди. Маҳаллий ҳокимият органларида ишловчилар билан тенглаштириш мақсадида, ўқитувчилар ойлиги бир оз қисқартирилгандан кейинги миқдор бу.
Қизиқ, Японияда ўқитувчи бўлиш бошқа жойлардагидан нимаси билан фарқ қилади? Кўп давлатларда сен ўқишга кирасан, эплаб-сеплаб ўқишни тамомлаб диплом оласан ва бўлди: сен ўқитувчисан! Японияда бунақаси кетмайди. Бу ерда университет дипломи билангина иш битмайди. Ўқишни тамомлагач, сиз ўқитувчилик касби бўйича яроқлилик имтиҳонидан ўтишингиз ва лицензия олишингиз керак. Барча керакли ҳужжатларни қўлга киритгач, ўқитувчилик ўрни учун бирор иш жойига резюме жўнатишингиз мумкин. Иш ўрни учун сиз билан рақобатлашаётган номзодлар сони ҳатто 20 - 30 нафарга етиши мумкин. Шунинг учун энди иш берувчи жой ўз имтиҳонини ўтказади. Ва ниҳоят, шу имтиҳондан ҳам ўтганингиздан сўнг сиз билан 15 йилдан 60 йилгача шартнома тузилади.
Японияда шунингдек олий маълумотли бўлсада, яроқлилик лицензиясига эга бўлмаса-да, ўқитувчилик бўйича диплом эгалари бор. Улар ассистентлар дейилади ва уларнинг вазифаси дарс бериш эмас, балки дарс берувчи ўқитувчига дарсни ташкиллаштириш ва ўтказишда ёрдам беришдир. Уларнинг маоши бир оз пастроқ юради. Японияда ўқитувчи синф раҳбарлигига ё дафтар текширганлиги учун қўшимча ҳақ олмайди. Иш вақти эрталаб 8:00дан кечки пайт 16:00 гача, лекин одатда ўқитувчилар ўз касбини сидқидилдан севгани учун 17:00 ёки 18:00 гача ҳам иш жойида бўлишлари мумкин. Чунки улардан фақат таълим бериш, болаларга маърифат тарқатиш талаб қилинади. Ўқитувчи фаолиятидан ташқари ишлар ва ҳужжатбозлик юкланмайди.
Абдулазиз Саидалиханов таржимаси.
«ЎҚИТУВЧИ»
30 йил олдин, ёш боладан келажакда ким бўлмоқчи экани сўралганда, бола ҳеч иккиланмай ё доктор, ё ўқитувчи ё муҳандис бўлмоқчи эканини айтарди. Ҳозирда эса жуда кўпчилик ё прокурор, ё банкир ё машҳур қўшиқчи-машшоқ, ёки актёр бўлишни ҳоҳлайди. Ҳаммаси кескин ўзгариб кетди.
Аммо, Японияда ЎҚИТУВЧИЛИК касби ҳали ҳамон энг обрўли касб ҳисобланади. Энг асосийси - бу касб маоши баланд ва авторитет касблардан бири у ерда. Японияда ўқитувчи ойига ўртача 2.5 - 4 минг доллар миқёсида маош олади. Бу маош камайтирилган маош. Олдинлари бундан ҳам баланд эди. Маҳаллий ҳокимият органларида ишловчилар билан тенглаштириш мақсадида, ўқитувчилар ойлиги бир оз қисқартирилгандан кейинги миқдор бу.
Қизиқ, Японияда ўқитувчи бўлиш бошқа жойлардагидан нимаси билан фарқ қилади? Кўп давлатларда сен ўқишга кирасан, эплаб-сеплаб ўқишни тамомлаб диплом оласан ва бўлди: сен ўқитувчисан! Японияда бунақаси кетмайди. Бу ерда университет дипломи билангина иш битмайди. Ўқишни тамомлагач, сиз ўқитувчилик касби бўйича яроқлилик имтиҳонидан ўтишингиз ва лицензия олишингиз керак. Барча керакли ҳужжатларни қўлга киритгач, ўқитувчилик ўрни учун бирор иш жойига резюме жўнатишингиз мумкин. Иш ўрни учун сиз билан рақобатлашаётган номзодлар сони ҳатто 20 - 30 нафарга етиши мумкин. Шунинг учун энди иш берувчи жой ўз имтиҳонини ўтказади. Ва ниҳоят, шу имтиҳондан ҳам ўтганингиздан сўнг сиз билан 15 йилдан 60 йилгача шартнома тузилади.
Японияда шунингдек олий маълумотли бўлсада, яроқлилик лицензиясига эга бўлмаса-да, ўқитувчилик бўйича диплом эгалари бор. Улар ассистентлар дейилади ва уларнинг вазифаси дарс бериш эмас, балки дарс берувчи ўқитувчига дарсни ташкиллаштириш ва ўтказишда ёрдам беришдир. Уларнинг маоши бир оз пастроқ юради. Японияда ўқитувчи синф раҳбарлигига ё дафтар текширганлиги учун қўшимча ҳақ олмайди. Иш вақти эрталаб 8:00дан кечки пайт 16:00 гача, лекин одатда ўқитувчилар ўз касбини сидқидилдан севгани учун 17:00 ёки 18:00 гача ҳам иш жойида бўлишлари мумкин. Чунки улардан фақат таълим бериш, болаларга маърифат тарқатиш талаб қилинади. Ўқитувчи фаолиятидан ташқари ишлар ва ҳужжатбозлик юкланмайди.
Абдулазиз Саидалиханов таржимаси.
Комментариев нет:
Отправить комментарий