Футбол ва...

 Бир нарсани тўғри тушунишимиз керак: "Эл класико" бўладими, "Дерби" бўладими, ёки шунчаки бирор-бир "Супер учрашув"ми буларнинг барчаси оддий бир спорт тури эканини унутмаслигимиз лозим. Катта ўйинлардан катта фожиа ясаб, бир-биримизни хафа қилиб қўймайлик.
 Бу ўйинлар атрофида ўрмалашиб юрганда, фақатгина футболга таалуқли бўлган гапларни ёзайлик. Зеро, футбол бу - бўш вақтни мароқли тарзда ўтказиш мақсадида фойдаланадиган хордиқ чиқариш воситаси, футбол - миллионлар ва миллиардлар ўйини, футбол - сиёсатга ҳам, динга ҳам ҳеч қандай алоқаси бўлмаган мукаммал бир спорт тури. Турли ўйинларни муҳокама қилган пайтимизда, динни ҳам, сиёсат мавзусини ҳам тинч қўйиб фикр билдирсак мақсадга мувофиқ бўларди.

 Сиёсатга аралашиб қолиб, мундиални катта суммада Россия ва Қатарга сотиб юборган ташкилот раҳбари шармандаларча ўз лавозимидан ҳайдалганини билсангиз керак. Мисол учун, неччи йиллардан буён Ироқда уруш кечаётганига қарамай, Ироқ футболи сўнгги пайтларда маълум даражада ютуқларга эришишга муваффақ бўлган. Осиё чемпиони бўлиши билан биргаликда, Риода бўлиб ўтиши кутилаётган Олимпиада йўлланмасини ҳам қўлга киритди. Сурияда ҳозир нотинч вазият ҳукм сурмоқда, бироқ мамлакатнинг бош жамоаси Жаҳон чемпионатининг сўнгги саралаш босқичи йўлланмасини қўлга киритди ва Россияда ўтказиладиган ЖЧга чиқиш имкониятига эга бўлиб турибди.

 Қайтараман: футболнинг сиёсатга ҳеч қандай алоқаси йўқ! Бўлмаслиги керак!
 Мухлислик қилган пайтимизда, фикру-ҳаёлимиз фақатгина ушбу ўйин билан машғул бўлишини истардим. Унга мухлислик қилмайдиганлар эса, баррикаданинг нариги томонига ҳужум қилмасликларини, уларнинг устидан мазҳара қилишга уринмасликларини сўрардим. Ўзингиз қизиқмас экансиз, хўп тушундик. Унда бошқаларга халақит қилманг. Зеро, юқорида таъкидлаганимдек, футбол миллиардлар ўйини ва у муҳокамага, турли танқидларга муҳтож эмас. Уни борича севишади. Ундан воз кечиб бўлмайди.

  Дин ва сиёсат мавзуларини қўшишни хуш кўрадиган инсонларнинг қилмишларини кўриб жахлингиз чиқяпти, тушунаман. Аммо қалбингизда олов каби ёнаётган ушбу жахлни Фейсбук орқали орага ташлар экансиз, ўзингиз билмаган ва истамаган ҳолда тинчлантиришни мақсад қилган ўша низоларнинг икки карра ошишига ўз ҳиссангизни қўшиб келяпсиз.
 Бир воқеа ёдимга тушди, қаердадир ўқиб қолгандим: "Йўлда ўзларига тўқнаш келаётган молни кўриб, Имом Аъзам йўл берибдилар. У кишидан бу ҳолатнинг сабабини сўраганларга эса шундай жавоб қилибдилар: "Молнинг шохлари бор бўлса, менинг ақлим бор!"
 Ақллироқ бўлайлик. Раҳмат.

Миллатчилик...

Миллатчиларни ёмон кўраман. Жудаям. Азалдан. Билмайман, самарқандлик тожик бўлганим сабаблими, баъзи жойларда миллатчиларга рўбарў бўлишимга тўғри келган ва  асабларимни жиловлай олмаган ҳолда уларга қарши чиққанман. Шунга мажбур бўлганман. Бундай инсонлар бор, учраб туради. Уларнинг сони жуда кам, албатта. Шунисига шукр.

 Кузатишларимга таянган ҳолда шуни таъкидлашим мумкинки, миллатчилик ғоясини тарғиб қиладиган калтафаҳмлар одатда ўз миллатига жуда меҳрибон бўлишади ҳамда ушбу меҳрга муккасидан берилиб кетиши оқибатида, ўзлари билмаган ҳолда ёмон ишларга ўралашиб қолишади.
 Ўз миллатимизни севишимиз, ардоқлашимиз, эъзозлашимиз тахсинга сазовор, аммо бу билан бошқа миллатларга тош отишимиз, ёки уларни камситишимиз зарур, дегани эмас. Биз ўз миллатимизни қанчалик яхши кўрсак, олдимизда турган қарама-қарши миллат вакили ҳам худди бизчалик ўз миллатини севиши табиий, масалан. Уни камситишдан не фойда?!
 Айтайлик, ўша инсон ҳам ўз танишлари олдида бизни худди шу тариқа мазах қилди... Хўш, бу бизга қандай таъсир қилади? Жуда оғир ботади, тўғрими?
 Бу хиссиётлар барчамизга таниш бўлса керак. Ҳеч бўлмаганда, мусофирликда ишлаб юрган биродарларимиздан сўраб кўринг. Руслардан ўз танининг ранги билан ажралиши туфайли, деярли ҳар кун маҳаллий мелисалар қўлига тушадиганлардан сўранг. Чинакам миллатчи бўлган ёвуз "калбошлар"дан таёқ еган юртдошларимиздан сўранг. Ўшалар айтиб беришсинки, шояд кўзларимиз очилса.

 Буни ёзганимнинг боисини тушунолмай ҳалак бўлсангиз керак. Нима сабабдан Темурмалик тўсатдан миллатчилар мавзусини кўтарди, деб ҳайрон бўлганингизни сезиб турибман. Бу ишни бажаришимга мени бир инсон ундади. Шунга мажбур қилди, аниқроғи. У яқин-яқингача дўстларим рўйхатида эди ва мени ўқиб борганини ҳам биламан. Лекин бугун мен уни дўстларим сафидан ўчиришга қарор қилдим. Мени менинг руҳсатимсиз бўлар-бўлмас гуруҳларга қўшгани учун эмас, айнан ўша ерда миллатчилик руҳида чоп этган эълони учун. Бу ишларга қарши жим тура олмадим, зотан, ҳар биримиз шу каби чиркин ишларга кўз юмар эканмиз, касофатга учрашимиз муқаррар.

 Юқорида номи сир тутилган собиқ дўстимни айнан қайси иши мени хафа қилгани тўғрисида алоҳида тўхталиб ўтишни истамадим. Кун келиб у ўзини ўнглай олишига, Яратганнинг ўзи унга тўғри йўл кўрсатишига умид боғлаганман.

 Тоғай Муроднинг машҳур ибораси бор:
 "Миллатчилик — иблислар паноҳ топажак энг сўнгги паноҳ, демак. Миллатчилик — жаҳолат, демак. Миллатчилик — бир халқни бошқа бир халққа нисбатан нафрати, демак. Шу боисдан, жуда кўп фожиалар ана шу миллатчиликдан келиб чиқади."

Миллатчилик охир-оқибат ҳар қандай давлат, жамият ва халқ учун офат келтиради. Қўшни Қирғизистондаги воқеаларни ёдингизга солиб ўтиришим шарт бўлмаса керак. Тўхташ керак. Вақт борида.

Орзуларимиз чиппакка чиқмасин ёҳуд қийшиқ минора ҳақида

Миржалол Қосимов МТЖга бош мураббий бўлган пайтларида "Бунёдкор" футболчиларини терма жамоа таркибига жалб этарди. Акмал Шораҳмедов билан Лутфулла Тўраев шулар жумласидандир. Алал-оқибат аввалига Шораҳмедов, сўнгра Тўраев биз учун жуда муҳим бўлган учрашувларда "қовун туширишди". Якунда мураббийнинг собиқ шогирдлари ишончни оқлашмади ва Қосимовнинг бу танлови терма жамоамиз зарарига ишлади. Олдинги бош мураббий томонидан йўл қўйилган хатоларнинг бугунги кунда такрорланаётганини сиз ҳам сездингизми?

 Икинчи босқичда ўртамиёна терма жамоаларга қарши ўзига хос рекорд натижаларни қайд этиб, обрў-эътибор орттиришга муваффақ бўлган бош мураббийнинг саъй-ҳаракатларини муҳокамага сабаб қилиб кўрсатиш мумкинми? Уни танқид қилиш учун қандайдир асосларни келтириб ўтишимиз жоизми? Умуман, ундан норози бўлишга, унинг фаолиятига шубҳа билан қарашга ҳақимиз борми? Албатта, бор. Ахир биз жамоанинг ўйинини синчковлик билан кузатиб, унинг камчилигинию йўл қўйган хатоларини ёритишга маъсул эмасмизми? Журналист мақташни эмас, балки хавфнинг олдини олишни, яъни жамоанинг нозик жойларини пайқаб, бу ҳақда қалам тебратиши керак, назаримда. Одатда, ғолиблар муҳокама қилинмайди, деймиз-у, аммо баъзи жиҳатлар борки, бизни бу йўлдан қайтаради.

 Бабаян терма жамоамизни ўз бошқарувига олгач, ёш футболчиларни терма жамоага жалб этиш кераклигини кўп бора таъкидлади. Авваллари у буларни сийқаси чиқиб кетгунича бот-бот айтаверарди, буларнинг барчаси амалга оширилиши мумкин бўлган вазифа эканлигига ҳаммамизни ишонтирди ҳам. Бугунги термамизнинг таркибини, «футбол тарихимиздаги энг кучлиси», дея эътироф ҳам этди. Кейинчалик, Егор Кримец, Жавоҳир Соҳибов, Элдор Шомуродов, Игорь Сергеев каби бир қатор ёш футболчиларимиз мунтазам равишда терма жамоамиз таркибида пайдо бўла бошлашди.
 Бир тараф мухлислар бундан суюнган бўлишса, қарама-қарши тараф бундан кўп азият чекди. Зеро, терма жамоага нуқул «Пахтакор» футболчилари чақирилиши ва терма жамоанинг юзи айнан шулар билан ташкил қилиниши кўпчиликни таажжублантирдики, буни нафақат мухлислар, балки бутун қалам аҳли томонидан ҳам жуда кўп ва хўп гапирилди. Лекин ЖЧ саралашининг иккинчи раунди ўз ниҳоясига етгунига қадар Бабаян ушбу танқидларнинг барчасини енгиб ўтди. Турли гап-сўзларнинг меъёрдан ортиқ бўлиб кетганлигини эътиборига олмади. Ўз ишини давом эттирди ва бунинг йўлида катта машаққат ила тер тўкди. Ўзгалар фикрига қулоқ солмай, фақатгина ўзи тузган мукаммал режа асосида иш олиб боргач, якунда ижобий натижаларга эришди. Ҳа, мақтанишга арзигулик натижа. Ҳозирча ҳаммаси рисоладагидек кечмоқда ва биз бундан албатта жуда мамнунмиз.
 Биласизми, терма жамоамизга янги бош мураббий тайинлангач, қайсидир маънода, терма жамоамиз «пахтакорлашиб» кетишини олдиндан кутгандим. Худди бир вақтлар Қосимов турли танқидларга қарамасдан терма жамоага тортмайдиган «Бунёдкор»нинг қатор футболчиларини чақиравергани сингари. Келинг, ҳозир бироз орқага қайтамиз. Миржалол Қосимов борасидаги фикрни батафсил ёритишга ҳаракат қиламан.
 Ёдингизда бўлса, Лутфулла Тўраев билан Акмал Шораҳмедовнинг ўйинларини мухлислар жини суймасди. Ҳатто баъзи мухлисларимиз: «Қосимов бор экан, ушбу футболчилар учун терма жамоа эшиклари доимо очиқ», деган фикрни илгари суришган. Ҳазил тариқасида айтилган аччиқ ҳақиқат тобора ўз тасдиғини топаверарди. Қосимов улар билан бирга кўп ишлаган, «Бунёдкор» жамоаси билан ҳам айнан шу ва бошқа бир қатор футболчиларнинг меҳнатлари эвазига кўплаб совринларни қўлга киритган-ку, қолаверса Осиё чемпионлар лигасининг ярим финалигача етиб борган, ахир. Хўш, нимага асосланиб ўз ишонган футболчиларига имкон беришга жазм этолмас экан? Ҳаммаси оддий. Қосимов бир масъулиятли вазифани ўз бўйнига олиб, қатор собиқ шогирдлари билан уни ҳал этишга киришди ва модомики, унинг ишонган футболчилари «қовун туширишса», бунинг оқибатида айнан Қосимов энг катта жабр кўрадиган киши сифатида тилга олиниши муқаррар. У бунга тайёр эди.
 Якунда нималар бўлганини биласиз. Жанубий Кореяга қарши ўртага ЖЧ йўлланмаси тикилган жуда муҳим сафар учрашуви бой берилди!
Ўша учрашувда Шораҳмедов ўз дарвозасини ишғол қилаётган лаҳзалар ҳали-ҳамон кўз ўнгиздадир. Осиё чемпионати чорак финал доирасидаги ўйинни ҳам эсланг: рақиб жамоа - Жанубий Корея, бош қаҳрамон - бўш дарвозани ишғол этолмаган Лутфулла Тўраев, жабрдийда - Миржалол Қосимов ва... Ўзбекистон футбол ихлосмандлари.
 Бўлди. Тўхтадим. Ўша изтиробли оғир дамларни ёдингизга солиб, кўнглингизни оғритган бўлсам, мени афв этинг. Юракни эзиш ниятим йўқ эди, аммо воқеалар ривожи айнан шуни тақозо этиб турган бўлса, менда не айб?!
 Бугунги кунда Бабаян Андреевга, Сергеевга, Лобановга ишонч билдириб келяпти. У терма жамоамизни бошқармоқда ва у бундай йўл тутишга ҳақлидир ҳам. Аммо Қосимов йўл қўйган хатолар қайтарилмаслигига ишончим комил эмас.
 Гарчи биз нисбатан кучсиз жамоаларга қарши ўйин ўтказган бўлсак-да, Лобановнинг Филиппиндан ўтказиб юборган кулгули голи, Игорь Сергеевнинг шу жамоага қарши кечган жавоб баҳсида бир қанча қулай вазиятларни кўкка совургани бизни етарлича ҳавотирга солмоқда. Рақиб жамоа гол уриш учун бизга кўплаб имкониятларни тақдим этиб берди, аммо учинчи раундда жиддий терма жамоаларга рўбарў бўлган чоғимизда, бундай имкониятларни яратишнинг ўзи жуда мушкул вазифа эканлигини ҳисобга олишимиз зарур.
 Тушунаман, Игорь жуда истеъдодли ва балки келажаги порлоқ бўлган ҳужумчидир, лекин ундан яхшироқ ўйнай оладиган ҳужумчи юртимизда бор, албатта топилади. У тўлиқ 90-дақиқа майдонда ҳаракат қилиши мумкин, деб ҳисоблайдиганлар қаттиқ адашади. Сервер Жепаров, Александр Гейнрих каби Бабаяннинг ишонган футболчилари ўз тажрибаси эвазига бошқа ёш футболчилардан устун, деган фикрга боришимиз ҳам аслида хато. Тўғри, юқорида таъкидлаганимдек, ғолиблар муҳокама қилинмайди ва Гейнрихнинг ҳаракатлари эвазига ўз майдонимизда Яман ҳамда Филиппин устидан ғалабага эришганимиз қадрли. Аммо барибир, Сашанинг ҳам, Сервернинг ҳам даври ўтаётгани, уларнинг ҳаракатлари жуда суст экани эътиборимизни тортди ва бу келажакда салбий оқибатларни келтириб чиқариши мумкин.
 «Локомотив» жамоаси таркибни кучайтириш мақсадида Сервер Жепаровни таклиф этди, бироқ Сервер ҳужум ортида олдингидек ёрқин ўйин намойиш этолмаётганини Мирко Еличич тезда илғай олди ва эндиликда унинг позициясида кўпроқ Санжар Шоаҳмедов ҳаракат қиляпти. Жепаров эса асосан заҳирадан майдонга тушиб ўйинни кучайтирмоқда ёки иккинчи бўлимда захирага олинмоқда. Фақат баъзи ўйинларгина бундан мустасно бўлиши мумкин. Ўз клубида Шоаҳмедовга очиқчасига рақобатни бой бераётган футболчи қандай қилиб терма жамоада асосий таркиб ўйинчиси бўлиши мумкин?! Бабаян ушбу позицияда, яъни ҳужумчи ортида Жепаровнинг вориси сифатида Санжарни эмас, балки Искандаровни маъқул кўраётгандек, чамамда. Айнан унинг аввалги спорт формасига қайтишини кутиб юргандек. Сиз ҳам шуни сездингизми?
 Бир ҳикматли воқеа ёдимга тушди. Айбга буюрмайсиз, уни шу ерга ҳам ёзиб қўйсам:
 «Меъмор янги қурилаётган минора қаршисида турса, бир тўда болалар чуғурлашиб, ниманидир кўрсатаётганларини кўриб қолибди. Уларга яқинлашиб: «Нима гап?» деб сўрабди. «Амаки, - дейишибди болалар, - шу минорангиз бироз қийшайибди». «Ҳа, ундай бўлса, ҳозир минорани арқон билан торттириб тўғрилаймиз. Сизлар қараб туринглар», деб арқон келтиришни буюрибди. Арқонни олиб келишгач, то болалар тўғри бўлди дейишмагунча, минорани бир арқон билан торттираверибди, торттираверибди. Сўнг болалар, тўғри бўлди, дейишгач, тўхтатибди. Шу орада бир киши келиб: «Уста, бу арқон шундай катта минорага ҳеч бир таъсир қилмаслигини яхши биласиз. Нега энди болаларнинг гапига кириб бундай қилдингиз?» деганида, меъмор: «Шундай қилмасам, булар шаҳар бўйлаб янги қурилаётган минора қийшиқ, деган гап тарқатишарди-да», деб жавоб берибди».
 Биз-ку, ёш бола эмасмиз, бугунги кунда Бабаян томонидан янги қурилаётган «минора» ростдан ҳам «қийшиқ» эканини кўриб турибмиз. Терма жамоамизнинг бугунги бош мураббийи «кўринмас арқон» орқали «минорани» ўз томонга тортишни қанчалик истамасин, барибир Қосимов йўл қўйган ўша машъум хатолар изидан бораётганини сезяпмиз.
Шу сабабли, мураббийлар штаби терма жамоамизга номзод бўлган футболчиларнинг энг лойиқларини синаб кўришларини кутяпмиз. Шуни талаб қиляпмиз. Зеро, унинг ишонган футболчилари неча йиллик орзуларимизни чиппакка чиқаришларини истамаймиз. Бор-йўғи шу.

Темур МАЛИК
"Чемпион" газетаси, №15 сон

Ҳусниддин Ғофуров: «Орзуим - Чемпионлар Лигасида ўйнаш». «Чемпион» газетаси, №14 сон

 Сербия Супер Лигасида фаолият юритаётган Ҳусниддин Ғофуров билан суҳбатни бошлар эканман, биринчи саволим у тўп сураётган «Явор» футбол клубининг бугунги ҳолати тўғрисида бўлди.

- Ҳусниддин, келинг, аввало жамоангиз «Явор» ФК ҳақида суҳбатлашсак. Бугунга келиб жамоанинг аҳволи қандай?
 - Чемпионатимизда 16-та жамоа қатнашади. Жамоамиз бугун чемпионатда 9-ўринни банд этиб келяпти. Олдинда ҳали 3-та тур учрашувлари бор. Шундан сўнг, жамоалар иккига бўлиниб, плей-оффда қатнашадилар. Кейинчалик юқори саккизталикка киришга муваффақ бўлган жамоалар совринли ўринлар учун ўзаро баҳс олиб боришса, қолган жамоалар лигада жон сақлаш учун курашадилар. Биз ҳозирда юқори ўринлар учун курашмоқдамиз, бунинг учун эса, энг аввало, саккизталикка киришимиз зарур.

- Сербия мамлакати тўғрисида гапириб бера оласизми, бизнинг юртимизга ўхшаш томонлари ҳам бор бўлса керак?
 - Йўқ, тўғрисини айтсам, ўхшаш жойларини сезмадим. Билмадим, балки менга шундай туюлган бўлиши мумкин.

 - Кўчаларда сайр қилиб юрган чоғингизда, мухлислар сизни таниб қолиб, сиздан дастхат сўраган вақтлар ҳам бўлганми?
 - Мен яшаётган шаҳарча кичкина ва табиийки, бу ерда деярли ҳамма бир-бирини танийди. Сиз айтган воқеалар ҳам содир бўлган.
 - Бизнинг маҳаллаларимизга ўхшаб кетар экан-да?
 - Ҳа, шунақа деса ҳам бўлади. Ҳамма бир-бирини танийди.

- Кўпинча Фейсбук ижтимоий тармоқда ўз суратларингизни жойлаштирасиз ва унда сербияликлар ўз тилида турли изоҳлар қўйишади. Сербияликлар-ку, майли, лекин сиз ҳам уларнинг тилида нималарнидир ёзиб қўйишингиз мени таажжубга солади. Демакки, тил борасида сизда ҳеч қандай муаммо йўқ-а, шундайми?
 - Буни бу қадар ҳайратланарли, деб атамаган бўлардим. Бу оддий ҳол. Анча вақтдан буён бу ерда яшаб келмоқдаман, шунга бўлса керак, ҳозирда серб тилини мукаммал ўрганганман. Бемалол сўзлаша оламан.
 - Рус тилига ўхшаб кетади-я?
 - Ҳа, ўхшаш сўзлари бор.

 - Жамоангиз сўнгги ўйинни ким билан ўтказди? Сиз қанча ўйнадингиз?
 - Чемпионат доирасида «Металак» клубига қарши 27-турда беллашдик. Учрашувда 1-0 ҳисобида ғалаба қозондик. Адашмасам, 65-дақиқа майдонда тўп сурдим, кейин мени алмаштиришди.

 - Ишлар яхшими, ишқилиб? Бош мураббийнинг сизга бўлган ишончи баландми?
 - Ҳа, ҳаммаси яхши. Ҳар ўйинда асосий таркибда майдонга тушяпман.

 - Интервьюларингизнинг бирида, бош мураббий сизни қанотларга қўяётгани, сизга бу нарса унчалик ёқмаётгани, чунки сиз асосан марказда ўйнашга одатланганингизни айтиб ўтган эдингиз... Ҳозир-чи, қайси позицияда ўйнаяпсиз?
 - Ҳозир ҳам шу - ўнг ва чап қанотда ўйнаяпман. Сўнгги пайтларда асосан чап қанотда майдонга тушяпман. Мен учун чап қанотда ўйнаш анча қулай бўляпти. Уч йил олдин марказда, яъни ҳужумчи  позициясида ўйнаганман.

 - Демак, чап қанотда ўйнаш сизга қулайроқ. Бугунги кунда терма жамоамизнинг айнан чап қаноти оқсаяпти, балки келажакда терма жамоамиз бош мураббийи йиғинларга чақириб, сизни ўз севимли позициянгизда ўйнатишга қарор қилар.
 - Бўлиши мумкин. Мен ўз вақтимни кутяпман.

 - Чап қанотдан марказ томон ҳаракат қилиб, дарвоза томон зарбалар берсангиз керак. Ҳар ҳолда, чап қанотда ўйнайдиган ўнг оёқлилар шундай йўл тутишади.
 - Шундай. Олдинлари ўнг қанотда ҳаракат қилардим ва жарима ичига ёриб киришга ҳаракат қилардим, кейинчалик мураббий мени чап қанотга ўтказди.

 - Ўзбекистон чемпионатида қатнашаётган жамоалардан сизга таклиф тушганми?
 - Тўғрисини айтсам, ҳозир Олий Лига ҳақида ўйламоқчи эмасман...
 - Ҳеч қачон ўйламанг ҳам... Айтмоқчиманки, Ўзбекистонда ўйнагандан кўра, бошқа кучли чемпионатларда қатнашганингиз маъқул.
 - Ҳа, шундай. Мен «Явор» сафига ўтиб, кўп нарсаларга эришдим. Бундан тўхтаб қолиш ниятим йўқ.
 - Хуллас калом, бутун эътиборингиз фақатгина ўз клубингизга қаратилган...
 - Ҳа. Чемпионатимизнинг юқори саккизталигига кириш, плей-оффда қатнашиш, шундан сўнг финалга йўл олишни мақсад қилганман. Ҳозирча фақат шу ҳақда ўйлаяпман.

 - Ўзимизнинг биринчи лигада қатнашадиган «НБУ-Осиё» жамоасидан қандай қилиб сербиянинг «Явор» футбол клубига бориб қўшилдингиз?
 - Мен «НБУ-Осиё» жамоасида жуда кўтаринки руҳда ўйнадим. Голлар урдим, жамоа тўпурарига айландим. Кейинчалик менга «Явор»дан таклиф тушди ва мен уни қабул қилдим. Менинг Сербия чемпионатига ўтишим учун катта ҳажмдаги ишларни бажарган инсонлардан миннатдорман. Айнан уларнинг меҳнатлари эвазига мен бугун шу ердаман.

 - Сербия чемпионатининг кучли жамоаларидан ҳам таклифлар тушаётгандир?
 - Таклифлар бор, аммо уларни мавсум тугагач кўриб чиқаман. Ҳозирча «Явор» футболчисиман.
 - Жуда яхши! Кучли жамоалар сафига ўтсангиз, Европа миқёсидаги мусобақаларда қатнашишга эришардингиз.
 - Ҳа, Европа чемпионлар лигасида қатнашиш - менинг орзуим.

 - Энди ўзимизнинг футболимизга қайтсак. Жамоаларимизнинг Осиё чемпионлар лигасидаги иштирокини қандай баҳолайсиз? Ўтган мавсумда тўртта  жамоамиздан биронтаси кейинги босқичга чиқолмаганди...
 - Билмадим, ўтган сафар омад етишмаган бўлса керак. Бу сафар фақат ижобий натижаларни қўлга киритишади, насиб қилса.

 - Ўзбекистон терма жамоасининг ўйинларини томоша қиласизми?
 - Томоша қилишни жуда истардим, аммо ўйинлар бизнинг машғулотларимиз билан бир вақтда бошланяпти. Шу боис ўйинларни кўролмаяпман.
 - Охирги Филиппинга қарши кечган учрашувни «Youtube»да томоша қилмадингизми?
 - Ўйин якунлангач, «Youtube»га кирган эдим, аммо у ерда биринчи сафардаги учрашув бор экан, холос.
 - Ҳозир кириб кўринг, қўйилган аллақачон. 90 дақиқа.
 - Хўп.
 - Футболчи сифатида фикрингизни билмоқчиман. Айтинг-чи, нима сабабдан бугунги терма жамоамиз сафарда 5-1, 4-0 ҳисобида йирик ғалабаларга эришадию, ўз майдонида кечадиган учрашувларда эса 1-0 ҳисоби билан чекланиб қолади. Яманни ҳам ўз уйимизда зўрға 1-0 ҳисобда енгиб, меҳмонда эса нақ учта тўп киритганмиз.
 - Бу ерда муҳими уч очкони қўлга киритиш, деб ўйлайман. Тўғри, тўплар нисбатига ҳам эътибор бериш керак, аммо барча ўйинларда терма жамоамиз ғалабаларга эришса, тўплар нисбати иккинчи планга сурилади.

 - Келинг, бир Осиё чемпионатини ёдга олайлик. Нима деб ўйлайсиз, терма жамоамизнинг бош мураббийи нима сабабдан сизга ишонч билдирмади? Жуда кам ўйнадингиз...
 - У кунлар жуда оғир кечган мен учун. Осиё чемпионатини эсламасликка ҳаракат қиламан.
 - Ҳа, сиз билан бирга биз ҳам у кунларни эсламасликка ҳаракат қиламиз. Аммо нима бўлганда ҳам, бу кунлар футболимиз тарихига ёзилди, уни ўчириб бўлмайди энди.
 - Тўғри гапингиз.
 - Самвел Бабаян сиз билан алоҳида гаплашиб олмадими? Масалан, нима учун сизни эмас, балки ўз спорт формасини тиклашга улгурмаган Жамшид Искандаровни маъқул кўрганини айтмадими?
 - Йўқ, бу борада ҳеч ким билан гаплашганим йўқ.

 - Ўшандан сўнг мухлислар орасида шундай миш-мишлар пайдо бўлдики, гўё Бабаян фақат «Пахтакор» футболчиларига имконият яратиб берибди-ю, қолганларга эса умуман эътиборсизлик қилибди.
 - Бу мухлисларнинг фикри. Мен бу ҳақда ҳеч нарса айта олмайман.

 - Майли, интервьюни шу жойда тугатақолайлик. Ҳусниддин, самимий суҳбатингиз учун ташаккур айтаман. Ишларингизга омад тилайман. Жамоангиз кучли саккизталикка киришидан умидвормиз ва биз барчамиз сизларга мухлислик қиламиз. Омад!
 - Раҳмат. Сизга ҳам ишларингизга омад тилайман. Соғ бўлинг!

Темур МАЛИК суҳбатлашди

Уч ҳикоя!

ЖИНОЯТ

 Бир куни ҳавотирга тушган аёл гинеколог ҳузурига кириб айтибди:
 - Дўхтир, менда бир муаммо бор, менга сизнинг ёрдамингиз керак. Менинг болам туғилганига ҳали бир йил ҳам тўлмади, мен эса яна ҳомиладор бўлиб қолдим. Болаларимнинг ёши деярли тенг бўлишини истамайман ва ҳали туғишга тайёр ҳам эмасман. Ҳомиламни тўхтатсангиз, яъни аборт қилдирсангиз, дегандим...
 Дўхтир бир оз сукут сақлади ва сўнгра шундай деди:
 - Менда бундан ҳам яхшироқ бир таклиф бор. Бу сизнинг фикрингиздан ҳам аъло ҳамда шу билан биргаликда сизнинг соғлингизга ҳам зарар етказмайди.
 Гинеколог уни тушунганидан аёл хурсанд бўлиб, юзида табассум билан турарди.
 - Демак, қулоқ солинг, - дея ўз сўзини давом эттирди врач, - келинг, яхшиси, дунёга келган фарзандингизни ўлдирамиз. Шунда қорнингиздаги бола улғайиб туғилгунига қадар, сиз бироз дам оласиз.
 Аёл бу сўзлардан даҳшатга тушар экан, ўрнидан сапчиб турди ва жазавага тушиб, ёнида ўтирган оқ халатли гинекологга ўшқириб берди:
 - Эсингиз жойидами, нималар деяпсиз?! Ахир, бу жиноят-ку?!
 - Тўғри, гапингизда жон бор. Лекин сиз қорнингиздаги болани олиб ташлашга, яъни уни ўлдириб беришимга йўл қўйиб, ушбу жиноятга кўл уришга ҳозиргина тайёр эдингиз-ку? Дунёга келган фарзандни ўлдирасизми, ёки қорнингиздагиними, фарқи нима - иккаласи ҳам бир хил қотиллик эмасми?!
 Аёл бу гаплардан сўнг чуқур ўйга толди ва кейинчалик ўз фикридан қайтиб, хонадан чиқиб кетишга қарор қилди.
*****
ФАРЗАНДИМ

 Машинамда 6 ёшли ўғлим билан кўчаларни сайр қилаётган эдим. Йўлда дом остидаги пайнетга пул тўлашга тушдим. Қайтиб келсам, ўғлим йиғлаб ўтирибди. Ундан нима гаплигини сўрадим. У эса ёш оқизиб ўтирарди.
 - Дада, анавини қаранг, - деди.
 У кўрсатган томонга қарадим. Йўл четида кийимлари эски бир кампир тахта устига нарса қўйиб, уларни сотиб ўтирибди. Нарсаларнинг сонини қаранг: 2-3-та нос пакети, 2 пачка донали сигарет. Тамом! Бошқа ҳеч нарса йўқ.
 Ўғлимга қарадим ва ундан: "Хўш, нима қилибди?", деб сўрадим. 6 яшар ўғлим айтганлари мени ҳайрон қолдирди:
 - Ўғли йўқми уни, нега бу аҳволда ўтирибди? Қорни ҳам роса оч бўлса керак... Дада, илтимос, мана шу пулларни ҳаммасини шу хотинга берайлик.
 У машинам ручнойини олдидаги бир сиқим пулимни кўрсатди. Ниҳоятда таъсирланиб, боламнинг айтганини қилиб, пулларнинг ҳаммасини ўша аёлга обориб бердим. Аёл ҳанг-манг бўлиб қолди. Нима учун, деган саволига, мен кулиб дедим:
 - Шу пулни сизга илинган инсонни яхшилаб дуо қилсангиз кифоя.
 Аёл кўзларида ёш пайдо бўлди ва у қўлларини дуога очиб:
 - Илоҳим, ўша одамнинг умри кунига барака берсин, бахтли бўлсин. Аллох мукофотласин, - деб дуо килди.
 Мен у билан биргаликда қўлимни дуога очган эдим ва биз бир вақтда омийн қилдик. Қўлларим юзимга тегинган пайтда, менинг қай аҳволга тушганимни кўрсангиз эди... Бўғзимга бир нима тиқилгандек бўлиб, ичларим жимирлаб кетди.
 Машинага қайтдим. Йўлга тушдик. Ўғлим мен томонга кулиб боқди ва хурсандчилик билан деди:
 - Дада, зўр иш қилдик-а! У аёл роса хурсанд бўлиб кетган бўлса керак.
 Мен жавоб беролмадим, жавоб беришга кучим йўқ эди, чунки ўпкам йиғига тўлган эди. Шунчаки, бошимни силқитиб қўйдим.
 Шу пайт кўзларимда ёш чақнади, ичимда эса, менга шундай фарзандни раво кўрган Аллохга беадад шукр, деб айтаётган эдим.
*****
АВТОБУС БЕКАТИ


 Шерзод ишдан чиқиб, автобус бекатига шошилди. Катта қадамлар ташлаб юрар экан, ёнидан ўтиб кетган бир латофатли қизни учратди-ю, ундан кўзини узолмай қолди. Унинг соҳибжамоллиги Шерзоднинг эс-хушини ўғирлагандек эди гўё. Қиз ҳам шу орада унга тикилиб турган нотаниш йигит томон бир қараб куйди-да, унинг нигоҳларидан уялиб кетиб, ўзини қаерга олиб қочишни билмай ҳалак эди. «Мендек гўзал қизни ҳеч қаерда учратмаган бўлса керак» деб ўйлаб, жилмайиб қўйди қиз. «Кўйлаги жуда чиройли экан, аёлимга ҳам худди шунақасидан олиб бераман!» деб ҳаёл сурди Шерзод.